Xây dựng Báo cáo rà soát cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc

(MPI) - Phát biểu tại cuộc họp rà soát cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc, Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các tỉnh trong Vùng Trung du và miền núi phía Bắc xây dựng các cơ chế, chính sách cho Vùng nhằm tạo đột phá khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực trạng phát triển; khai thác tốt nhất những tiềm năng, lợi thế để đạt mục tiêu phát triển theo tinh thần Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thứ trưởng Trần Duy Đông chủ trì cuộc họp. Ảnh: MPI

Cuộc họp diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đến điểm cầu các địa phương thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Tại điểm cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành và các đơn vị có liên quan thuộc Bộ. Tại điểm cầu 14 địa phương thuộc Vùng có đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng các sở, ban, ngành liên quan.

Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 96/NQ-CP ngày 01/8/2022 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương liên quan báo cáo rà soát các cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Quốc hội đã ban hành 10 nghị quyết về cơ chế đặc thù cho 09 tỉnh và 01 thành phố nhằm khắc phục khó khăn, phát huy tiềm năng và lợi thế riêng có của các địa phương.

Để có thêm cơ sở hoàn thiện báo cáo trình cấp có thẩm quyền, Thứ trưởng Trần Duy Đông đề nghị các đại biểu dự họp tham gia ý kiến vào thẳng vấn đề; nêu rõ đề xuất, kiến nghị cụ thể vì sự phát triển của Vùng theo mục tiêu tại Nghị quyết số 11-NQ/TW là đến năm 2030, vùng Trung du và miền núi phía Bắc là vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện, trên cơ sở tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng liên kết nội vùng và với vùng Đồng bằng sông Hồng, Thủ đô Hà Nội; phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo và năng lượng; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hữu cơ, đặc sản; kinh tế cửa khẩu, du lịch; bảo vệ, khôi phục rừng, nhất là rừng đầu nguồn; đẩy mạnh trồng rừng, phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững; khai thác và sử dụng hiệu quả tài nguyên, khoáng sản; bảo vệ môi trường, an ninh sinh thái và an ninh nguồn nước. Một số tỉnh nằm trong nhóm các tỉnh phát triển khá của cả nước; bản sắc văn hóa các dân tộc được bảo tồn và phát huy; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện và nâng cao; quốc phòng, an ninh được bảo đảm vững chắc; tổ chức đảng và hệ thống chính trị vững mạnh; khối đại đoàn kết các dân tộc được tăng cường.

Tầm nhìn đến năm 2045, vùng Trung du và miền núi phía Bắc là vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện; hình mẫu phát triển xanh của cả nước, trong đó có khoảng 50% số tỉnh nằm trong nhóm các tỉnh phát triển khá trong cả nước; bản sắc văn hóa các dân tộc được bảo tồn và phát huy; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao; quốc phòng, an ninh được bảo đảm vững chắc; tổ chức đảng và hệ thống chính trị vững mạnh; khối đại đoàn kết các dân tộc được tăng cường.

Theo dự thảo báo cáo tình hình rà soát các chính sách đặc thù vùng Trung du và miền núi phía Bắc, đây là vùng có địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước; cửa ngõ phía Tây và phía Bắc của quốc gia. Vùng Trung du và miền núi phía Bắc bao gồm 14 tỉnh có đường biên giới phía Bắc giáp Trung Quốc, phía Tây giáp Thượng Lào, phía Đông giáp Đồng bằng sông Hồng, phía Nam giáp Bắc Trung Bộ. Vùng có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển bền vững với nhiều loại tài nguyên, khoáng sản quý, hiếm và diện tích rừng rộng lớn, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp và nhiều di sản văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số để phát triển du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái của cả vùng Bắc Bộ.

Mặc dù luôn được Đảng, Chính phủ quan tâm, nhưng trong quá trình phát triển của vùng Trung du và miền núi phía Bắc đã bộc lộ không ít hạn chế, yếu kém. Tiềm năng, lợi thế của vùng vẫn chưa được khai thác hợp lý và phát huy hiệu quả; liên kết vùng còn yếu, hạ tầng giao thông liên kết vùng còn thiếu; quy mô kinh tế còn nhỏ; tăng trưởng kinh tế chưa bền vững, chất lượng chưa cao;…

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: MPI

Dự thảo đưa ra các nhóm chính sách thuộc 4 ngành, lĩnh vực: Nhóm chính sách về phát triển đầu tư hạ tầng, trong đó tập trung hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng, hạ tầng biên giới; Nhóm chính sách phát triển kinh tế cửa khẩu, hạ tầng biên giới; Nhóm chính sách quản lý phát triển rừng, thủy điện, nguồn nước; Nhóm chính sách về an sinh xã hội. Đây là các nhóm chính sách quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của vùng với mục tiêu phát triển xanh, bền vững gắn với 03 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường.

Tham gia ý kiến tại cuộc họp, đại diện các địa phương thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc như Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thái Nguyên Đặng Xuân Trường, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Kạn Đinh Quang Tuyên; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình Quách Tất Liêm; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Lò Văn Tiến;… đại diện lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư của một số địa phương trong Vùng, cũng như đại diện các bộ, ngành liên quan đã bày tỏ thống nhất cao với dự thảo báo cáo. Đồng thời nhấn mạnh, việc xây dựng Báo cáo nhằm điều chỉnh, bổ sung các giải pháp chính sách đặc thù cho Vùng là cần thiết và có ý nghĩa thiết thực nhằm thực hiện được các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Bộ Chính trị đã đề ra tại Nghị quyết số 11-NQ/TW.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai Hoàng Quốc Khánh cho biết, tỉnh Lào Cai đồng thuận cao với dự thảo báo cáo được trình bày; nếu các chính sách theo 04 ngành, lĩnh vực được tổ chức triển khai thực hiện sẽ giúp các tỉnh trong Vùng đạt được mục tiêu đề ra, trong đó có chính sách về phát triển đầu tư hạ tầng, tập trung hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hòa Bình Quách Tất Liêm đồng tình với dự thảo báo cáo và cho rằng, việc xây dựng báo cáo rà soát cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc là cần thiết nhằm tạo điều kiện cho các tỉnh trong vùng phát triển. Hiện, các tỉnh trong Vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao, hạ tầng kém phát triển. Do vậy  khi có các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ giúp khai thác tiềm năng, thế mạnh như diện tích tự nhiên, không gian phát triển lớn, khí hậu tốt để phát triển du lịch, dịch vụ.

Ông Quách Tất Liêm cũng đưa ra đề xuất liên quan đến các cơ chế, chính sách nhằm khai thác, phát triển ngành du lịch; cần hỗ trợ cơ chế, chính sách đặc cho phát triển hạ tầng giao thông kết nối, đặc biệt là hạ tầng kết nối cảng biển; hạ tầng phát triển du lịch;…

Ý kiến của các đại biểu cũng nhấn mạnh các vấn đề liên quan đến cửa khẩu; khu thương mại xuyên biên giới; tỷ lệ % phần vốn góp của nhà nước đối với dự án PPP; hỗ trợ về phát triển nông, lâm nghiệp.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Trần Duy Đông đánh giá cao ý kiến trách nhiệm, tâm huyết của các đại biểu đối với sự phát triển của Vùng; đặc biệt là ý kiến của các địa phương trong Vùng. Bên cạnh bày tỏ nhất trí, đồng thuận với Dự thảo cũng nhấn mạnh đến sự cần thiết ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù. Các địa phương đã cung cấp thêm thông tin để cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện Báo cáo. Đồng thời khẳng định, trên cơ sở các ý kiến phát biểu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục tổng hợp, đánh giá sâu sắc hơn các tác động như chính sách hỗ trợ nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng; về tỷ lệ cho vay lại ODA; chính sách phát triển rừng; chính sách phát triển hạ tầng kinh tế cửa khẩu; chính sách về thu hút đầu tư; khu, cụm công nghiệp.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư mong tiếp tục nhận được phối hợp của các địa phương trong Vùng, các bộ để tiếp tục rà soát, hoàn thiện việc xây dựng các cơ chế, chính sách; đề xuất là những chính sách cụ thể, thực sự mang tính đặc thù nhưng quan trọng là không được trùng lắp với các chương trình đang triển khai, Thứ trưởng Trần Duy Đông nhấn mạnh.

Việc xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm khai thác tốt nhất tiềm năng, thế mạnh của vùng Trung du và miền núi phía Bắc, tháo gỡ những điểm nghẽn trong phát triển của Vùng để đạt được mục tiêu Bộ Chính trị đã đề ra, đó là tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng liên kết nội vùng và vùng Đồng bằng sông Hồng; Phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng; Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hữu cơ; phát triển du lịch; Phát triển Kinh tế cửa khẩu; Bảo vệ và khôi phục rừng, kinh tế lâm nghiệp; Quản lý tài nguyên, khoáng sản, môi trường và an ninh nguồn nước./.

Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư.